Canfyddiadau yn dilyn ymchwiliad i gysylltiad Heddlu Dyfed-Powys gyda Spencer Beynon

Ni chanfu ymchwiliad gan Swyddfa Annibynnol Swyddfa Ymddygiad yr Heddlu (IOPC) bellach unrhyw achos i’w ateb am gamymddwyn yn erbyn unrhyw swyddog o Heddlu Dyfed-Powys mewn perthynas â’u rhyngweithio â Spencer Beynon, a fu farw yn dilyn digwyddiad yn Llanelli yn 2016.

Ar ddiwedd ymchwiliad pythefnos a gynhaliwyd yn Llanelli, mae rheithgor heddiw (dydd Gwener) wedi dychwelyd casgliad o farwolaeth trwy anffawd.

Cyrhaeddodd yr heddlu Maes y Bwlch, Llanelli, tua 7.30 pm ar 14 Mehefin 2016 yn dilyn sawl galwad gan aelodau o'r cyhoedd yn adrodd am aflonyddwch. Cyrhaeddodd swyddogion i ddod o hyd i Mr Beynon, 43, yn y stryd mewn cyflwr trallodus a gyda chlwyf gwddf difrifol. Yn ystod y digwyddiad rhyddhaodd cwnstabl y Taser. Daeth Mr Beynon yn anymatebol, a cafodd ambiwlans ei alw, ond yn anffodus cyhoeddwyd ei fod wedi marw yn y fan a'r lle yn fyr ar ôl 8 pm.

Ar ôl atgyfeiriad gan Heddlu Dyfed-Powys y noson honno, mynychodd ymchwilwyr o'r IPCC ar y pryd y lleoliad a gweithdrefn ôl-ddigwyddiad yr heddlu i ddechrau eu hymholiadau. Yn ystod yr ymchwiliad annibynnol , archwiliodd ymchwilwyr y CCTV a oedd ar gael, nad oedd yn dal y rhyngweithio rhwng yr heddlu a Mr Beynon, a chyfrifon gan swyddogion heddlu dan sylw. Nid oedd unrhyw luniau o'r digwyddiad wedi'u gwisgo ar gorff yr heddlu. Buont hefyd yn adolygu datganiadau a gafwyd gan nifer o drigolion lleol a welodd Mr Beynon yn y stryd y noson honno ac a fu’n olrhain a chyfweld tystion eraill.

Cafodd archwiliad post mortem ei gynnal ynghyd â phrofion tocsicoleg. Ymgynghorodd ymchwilwyr ag arbenigwr mewn meddygaeth frys gan ganolbwyntio ar effaith Taser a'r driniaeth cymorth cyntaf a roddwyd i Mr Beynon. Ymgynghorwyd hefyd â chardiolegydd, ac arbenigwr o'r Coleg Plismona ar ddefnyddio Taser a'r opsiynau tactegol sydd ar gael i swyddogion. Cafodd data o Taser y swyddog ei lawrlwytho a’i ddadansoddi’n ofalus.

Yn ogystal, edrychodd ymchwilwyr ar y modd yr ymdriniwyd â galwad ffôn gan dad Mr Beynon i Heddlu Dyfed-Powys y bore hwnnw a fynegodd bryder am les ei fab, cyn-filwr a oedd wedi bod yn dioddef effeithiau anhwylder straen wedi trawma. Roedd yr ymchwiliad yn ystyried pryderon a godwyd gan deulu Mr Beynon am y defnydd o Taser ac ymateb yr heddlu i'r alwad hon gan ei dad.

Daeth y patholegydd a gynhaliodd y post mortem i’r casgliad: ‘Y canfyddiad patholegol mwyaf arwyddocaol yw clwyfau endoredig i’r gwddf (‘torriad i'r gwddf’), yr ymddangosiad o anaf hunan-achosedig sy’n cyd-fynd â chael ei achosi gan wydr wedi torri. Mae ‘torriad i'r gwddf’ yn rhoi esboniad digonol am ataliad y galon a marwolaeth o ganlyniad i golli gwaed allanol.’

Dywedodd yr arbenigwr meddygol, yr ymgynghorwyd ag ef ar gyfer yr ymchwiliad: ‘Rwy’n credu bod gwythïen jugular fewnol wedi’i thorri yn cynrychioli anaf difrifol iawn a byddai Spencer Beynon wedi marw o dan yr amgylchiadau hyn o golli gwaed dim gwahaniaeth am ddefnydd o Taser’. Ychwanegodd nad oedd ganddo unrhyw bryderon am y gofal a gynigir gan swyddogion yr heddlu i Mr Beynon ac erbyn iddo gwympo 'roedd ei gyflwr yn anadferadwy'.

Canfu’r ymchwiliad fod swyddogion yn wynebu sefyllfa ddeinamig y noson honno wrth ymateb i alwadau am ddyn, a gafodd ei adnabod yn ddiweddarach fel Mr Beynon, wedi malu ffenest, wedi bygwth rhywun ag asid, ac yn ymddwyn yn afreolaidd yn y stryd. Dywedodd yr heddwas a ddefnyddiodd taser ar Mr Beynon iddo wneud hynny er ei ddiogelwch ei hun, a diogelwch swyddogion eraill ac aelodau'r cyhoedd. Nodwyd bod adroddiadau llygad-dyst yn amrywio o ran os oedd Mr Beynon yn symud a graddau unrhyw symudiad yn union cyn rhyddhau Taser. Canfu'r ymchwiliad fod y gred a ddatganwyd gan y swyddog fod Mr Beynon yn symud tuag ato yn wirioneddol ac yn rhesymol o dan yr amgylchiadau. Canfu'r ymchwiliad nad oedd digon o dystiolaeth i ddwyn unrhyw gamau disgyblu yn erbyn y swyddog.

Canfu’r ymchwiliad y gallai’r alwad gan dad Mr Beynon fod wedi cael gradd ymateb uwch nag ‘a drefnwyd’, ac y gallai mwy o wybodaeth fod wedi’i chofnodi ar systemau’r heddlu. Ar ôl cysylltu â Heddlu Dyfed-Powys, cytunwyd nad oedd digon o dystiolaeth i ddwyn unrhyw gamau disgyblu yn erbyn y sawl sy’n delio â’r alwad, sydd bellach wedi ymddeol. Nodwyd bod y sawl oedd yn delio â'r alwad wedi derbyn ôl-drafodaeth fanwl gan Heddlu Dyfed-Powys ynghylch y modd yr ymdriniodd â'r digwyddiad hwn, a oedd wedi'i ddogfennu'n llawn.

Dywedodd Cyfarwyddwr IOPC Cymru, Catrin Evans: “Rwy’n cydymdeimlo’n ddwys â theulu a ffrindiau Spencer Beynon am eu colled enbyd. Yn anffodus roedd Mr Beynon yn dioddef o effeithiau anhwylder straen yn dilyn trawma ar ôl gwasanaethu yn y fyddin am nifer o flynyddoedd. Roedd tystiolaeth a gasglwyd gan ymchwiliad yr IPCC yn dangos bod Mr Beynon wedi dioddef anaf gwddf trychinebus hunan-achosedig erbyn i swyddogion yr heddlu gyrraedd. Roedd swyddogion yn wynebu sefyllfa ddeinamig a chanfu’r ymchwiliad dystiolaeth annigonol i gyfiawnhau unrhyw gamau disgyblu yn erbyn unrhyw swyddog.”

Yn dilyn cwblhau’r ymchwiliad ym mis Hydref 2017, rhannodd yr IPCC ei adroddiad ymchwiliad gyda’r Crwner, Heddlu Dyfed-Powys a theulu Mr Beynon. Awgrymodd yr IPCC faes dysgu ar gyfer Heddlu Dyfed-Powys ynghylch adnoddau ac argaeledd y tîm brysbennu iechyd meddwl a oedd yn gweithio gyda'r heddlu ar y pryd, ac ystyriaeth bellach o sut y dylid ymdrin ag achosion "y tu allan i oriau" sy'n codi pryderon iechyd meddwl.

Sylwch – daeth yr IOPC i fodolaeth ym mis Ionawr 2018, gan ddisodli’r corff a’i rhagflaenodd, Comisiwn Cwynion Annibynnol yr Heddlu (IPCC).